Jüpiter, bebek gezegenleri yiyerek büyümüş olabilir

Antik mitolojide çocuklarını yiyen gezegen Satürn’dür ama gerçekte, bebek gezegenleri yiyenin Jüpiter olduğu ortaya çıktı. Icarus dergisinde yayınlanan yeni bir makalede, NASA’nın Juno misyonundan elde edilen verileri analiz eden araştırmacılar önemli bulgularını açıkladı. Önceki analizlerden farklı olarak, Jüpiter’in çekirdeğinin beklenenden daha büyük olduğunu fark ettiler.

Bilim insanları, 2016’dan beri gaz devi Jüpiter’in yörüngesinde dolaşan ve gezegeni inceleyen NASA’nın Juno uzay aracının aldığı yerçekimi ölçümleri sayesinde gezegene ilişkin yeni bilgiler elde ediyor. İşte Juno’nun sağladığı verileri analiz eden araştırmacılar bir anormallik buldu; önceki modeller, Jüpiter’in çekirdeğinin ne olursa olsun gezegenin kütlesinin yaklaşık yüzde 10’unu oluşturduğunu öne sürüyordu. Ancak Juno verilerine bakan ekip, bu bölgenin gezegenin kütlesinin yüzde 30’unu veya daha fazlasını oluşturduğunu buldu. Bu da hidrojen ve helyumdan beklenenden daha fazla ağır element anlamına geliyor. 

Birkaç ihtimali düşünen araştırmacılar, sonunda bir senaryoya karar verdi; Jüpiter’in erken büyümesi, küçük uzay kayalarının yığılmasından büyümek yerine, çok daha büyük gezegenler arasındaki çarpışmalar tarafından körüklenebilirdi. Bu, Jüpiter’in çekirdeğinde bulunan daha ağır elementleri açıklayabilir ancak aynı zamanda Güneşimiz ve diğer yıldızların etrafındaki gezegen oluşumunu nasıl anladığımız konusunda da büyük çıkarımlara sahip olabilir.

Bilim insanları, Jüpiter’in yerçekiminin diğer gezegenlerin oluşumunu ve yörüngelerini etkilediğini ve diğer yıldız sistemlerindeki büyük, erken oluşan gaz devlerinin benzer bir etkiye sahip olabileceğini biliyorlar. Ancak gaz devleri, bir gün dünya gibi kayalık gezegenlere dönüşebilecek gezegenleri de yutmak zorunda kalırlarsa, bu gaz devlerinin diğer gezegenlerin ve bildiğimiz anlamıyla yaşamın oluşumu üzerinde bir kereden daha fazla etkisi olabilir. 

Araştırmacılar, Jüpiter’in ağır merkezi için biraz daha az olası açıklamalar olsa da, Jüpiter’in ilk yıllarında bir noktada büyük bir kayalık cismin devasa bir etkisi de dahil olmak üzere makalede belirtti. Kesin olarak bilmek, ‘dev gezegenlere sahip güneş dışı sistemlerin gözlemlenen ve modellenen mimarilerinden ve genişletilmiş görevi sırasında elde edilen gelecekteki Juno verilerinden, diğer yıldızların etrafındaki gezegen oluşturan bölgelerin gelecekteki yüksek çözünürlüklü gözlemlerini’ gerektirecek.